Akmetal’in bugün dünyanın sayılı krom madeni üreticisi konuma ulaşmasında yaşadığı yaklaşık yarım asırlık süreç, Türkiye’deki krom madenciliğinin gelişimine de öncülük etmiştir. Faaliyetlerini Adana’nın Aladağ Bölgesinde yoğunlaştıran Akmetal, dün ve bugün olduğu gibi gelecekte de yurt madenciliğinin gelişimine bu katkısını sürdürmekte kararlıdır.
Güçlü sermaye yapısı ile makine parkını tamamıyla yenileyip modernize eden ve sürekli kapasite artıran Akmetal, 2009 yılında modern teknoloji ile kurulan ve ülkemizde örnek tesislerden biri olan 1.100.000 ton/yıl cevher işleme kapasiteli Adana/Aladağ Kumbükü Krom İşleme Tesisleri’ni faaliyete geçirmiştir.
Açık işletme ve kısmen yeraltı yöntemi ile son yıllarda 40.000 ton/yıl yüksek tenörlü (% 42-52 Cr2O3) tuvönan krom üretim kapasitesine ulaşan Akmetal, düşük tenörlü krom cevherini zenginleştiren dört zenginleştirme (konsantratör) tesisi ile yılda 2 milyon ton dolayında daha tuvönan cevher üretip, işleyerek ulaştığı 240.000 ton/yıl konsantre üretim kapasitesi ile bugün sektörün en büyük konsantre üreticisi konumundadır.
Akmetal Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş., zengin rezervlere sahip cevher ocakları, çağdaş donanımlı zenginleştirme tesisleri, kendi mülkiyetindeki geniş iş makineleri ve taşıma filosu yanısıra, bilgi, beceri ve deneyim sahibi, genç bir teknik yönetici / nezaretçi kadroya sahip olmakla kıvançlıdır.
OCAK İŞLETME FAALİYETLERİ
Adana ili Aladağ ilçesinde bulunan 20.500 hektar alana yayılmış toplam 17 işletme sahasından, hali hazırda 7 si ağırlıklı olarak işletilmektedir. (Kızılyüksek, Bozluktepe, Söğüt, Aktaş, Çanakpınarı, Kocaocak, Abdullahderesi). Diğer ocaklarda, sınırlı üretim yanı sıra arama faaliyetleri devam etmektedir. Üretim genellikle açık işletme şeklindedir.
Kızılyüksek Krom Ocağı
Türkiye’nin en büyük krom yatakları arasında değerlendirilen 3.200 m toplam uzunluktaki Kızılyüksek-Yataardıç düşük tenörlü krom yatağının güney kesimi, grubumuz şirketlerinden Pınar Madencilik ruhsatı içerisinde yer almaktadır. Yatağın değişik kesimlerinde açık işletme madenciliği ile 2002 yılından bu yana 2 milyon tonun üzerinde % 7-12 Cr2O3 tenörlü cevherüretilmiştir.
Yatağın rezervinin belirlenmesi amacıyla, 2007-2011 yılları arasında yapılan etüt ve yaklaşık 30 km’lik sondaj verilerine göre % 6,79 Cr2O3 tenörlü 100 milyon ton’un üzerinde görünür ve muhtemel rezerv belirlenmiştir.
Grup şirketlerinin halihazır konsantre tesisleri ile projesi safhasındaki mutasavver Çanakpınarı konsantre tesisinin cevher ihtiyaçları büyük ölçüde bu ocaktan karşılanacaktır.
Bozluktepe Krom Ocağı
Mevcut tesislerin cevher ihtiyacının bir kısmını karşılayan bu ocakta,
2009 yılında başlayan madencilik faaliyetleri günümüzde de
sürmektedir. Yılda ortalama 800.000 ton % 7-11 Cr2O3 tenörlü cevher üretimi gerçekleştirilen bu ocakta, etüt ve sondajlı arama çalışmalarına devam edilmektedir.
Diğer Ocaklar
Adana İli Aladağ İlçe hudutlarında Kurmel Topluluğu şirketlerine ait ruhsat sahalarında bulunan Kavasak, Çanakpınarı, Abdullahderesi, Darılık, Bozkonuş, Yanıkçam, Söğüt, Akinekdağı, Mendik, Pizgeçmez, Kocaocak ve Aktaş, Hızar mevkiinde bulunan ocaklarda genelde açık, Kavasak ve Akinekdağı ocaklarında ise kapalı işletme yöntemiyle krom cevheri üretilmektedir. Bu ocaklardan Söğüt, Yanıkçam ve Akinekdağı ocaklarında parça cevher (% 42-54 Cr2O3) üretimi yapılmaktadır.
ARAMA FAALİYETLERİ
Maden sahalarımızın uygun görülen bölgelerinde arama çalışmalarımız devam etmektedir. Bu kapsamda, milyonlarca yıllık süreçlerle oluşan maden kaynaklarımızın etkin bir şekilde aranıp bulunması ve işletilmesi, bilimsel ve teknik esaslara, uluslararası standartlara uygun arama ve işletme raporlarının hazırlanması sağlanmaktadır.
Jeoloji mühendisleri nezaretinde günümüze kadar yapılmış jeolojik etüt ve sahip olduğumuz biri yeraltı olmak üzere 10 sondaj makinesi kullanılarak toplam 110.000 m uzunluğunda açılmış sondaj kuyularından elde edilen verilere göre 125 milyon ton’u
aşkın görünür+muhtemel rezervin varlığı tespit edilmiştir. Aramalar devam edecek olup bu konuda gerekli makine ve ekipman yatırımı tamamlanmıştır.
DİĞER MADEN FAALİYETLERİMİZ
ÇİNKO MADENCİLİĞİ
HORZUM VE ETEKLİ ÇİNKO MADENLERİ
Adana/Kozan’da bulunan Horzum çinko yatağı, 1970’li yılların başından beri işletilen bir yataktır. Önceleri yılda 12–15 bin ton dolayında yüksek tenörlü (>% 35 Zn) karbonatlı cevher üretilip kalsine edilerek satılmıştır. Daha sonraları düşük tenörlü (% 30-35 Zn) karbonatlı cevher üretilerek satılmıştır.
Ana ocaklar derinleşip sültli cevhere geçince, 1985 yılında bir flotasyon tesisi kurularak 1997 sonuna kadar yılda 35.000 ton sülfitli cevher üretilmiştir.
Etekli çinko-kurşun madeni ise Aladağ’ın 30 km kadar güneybatısında Etekli Köyü’nde bulunmaktadır. 160 m uzunlukta galeri açılmış olup yatakta kireçtaşları içinde limonit, hematit, kalsit ve aragonitli damarlar halinde mineralizasyonlar tespit edilmiştir.
2006 yılından sonra yapılan yüzey ve yeraltı jeoloji harita çalışmaları ışığında yeni rezervlerin keşfine yönelik galerili ve sondajlı arama çalışmalarına 2012 yılında başlanılacak ve Horzum ve Etekli Çinko Ocakları yeniden işletmeye alınacaktır
Tortulu Barit Madeni
Şirketimize ait Adana İli Feke İlçesi Tortulu Köyü hudutları içerisinde işletme ruhsatlı bir barit madeni sahası bulunmaktadır. Ruhsat sahasının, Feke İlçesi’ne olan uzaklığı 15 km, Kozan’a olan uzaklığı 70 km’dir.
Saimbeyli Kömür Madeni
Kömür ruhsat sahamız, Adana İli Saimbeyli İlçesi Danadere Köyü hudutları içerisinde yer almaktadır.
Alınan numunelerde alt ısıl değerinin 3100 kcal/kg olduğu tespit edilmiştir.
KUMBÜKÜ KROM İŞLETMELERİ
Kumbükü Zenginleştirme Tesisleri, 21.000 m2 kapalı 13.000 m2 açık olmak üzere toplamda 34.000 m2 alana kurulu 7.000 ton/gün kapasitelidir. Ortalama %6–9 tenörlü tuvönan cevher beslenerek % 46–48 tenörlü konsantre üretilmektedir.
Tesisler kırıcılar, değirmenler, boyutlandırıcılar (hidrosizerlar/sulu elekler), sarsıntılı masalar, spiraller, kum tamburları ve tikinerler zincirinden oluşmaktadır.
Değirmenler
Yedi ana değirmen mevcut olup bunlar açık devre çalışan çubuklu değirmenlerdir. Ayrıca beş adet ara ürün değirmeni vardır ve bunlar kapalı devre çalışan bilyalı değirmendir. Değirmenlerin önünde biri yedek olmak üzere iki adet çamur pompası mevcuttur. Ana değirmenlerde öğütülen cevher pompalar vasıtasıyla eleklere beslenmekte, elek altı kot farkından yararlanılarak hidrosizerlara, elek üstü ara ürün değirmenlerine beslenmektedir.
Hidrosizer (Hidrolik Sınıflandırıcılar)
Proseste on sekiz hidrosizer mevcuttur. Eleklerden gelen cevher, onu sekiz gözlü ve dördü altı gözlü hidrosizerlarda boyutuna göre sınıflandırıldıktan sonra üç katlı ve çift katlı masalara beslenmektedir. Dört adet hidrosizer ise atık zenginleştirme ünitesinde çalışmaktadır.
Üç Katlı Masalar
Spirallerden gelen ara ürün, üç katlı masalara beslenmekte ve elde edilen konsantre, konsantre havuzuna; atık ise atık kanalına verilip ara ürün tekrar zenginleştirme işlemine tabi tutulmak üzere çift katlı masalara beslenmektedir.
Kum Tamburları
Prosesin tüm atıklarının geldiği 4 adet kum tamburu mevcuttur. Kum tamburlarında, atıklardan iri taneler alınarak konveyör bant vasıtasıyla sistemden uzaklaştırılır. İnce taneli atık ise tekrar zenginleştirilmek üzere atık zenginleştirme ünitesindeki hidrosizerlara beslenmektedir.
Atık Barajı
Atık barajı için ayrılan saha, 100.000 m² alan ve 6 milyon m³ hacmindedir. Bu alan tesisin 6 yıllık üretimi için hazırda bulunan atık sahasıdır. Atık barajının “filtre pres”lerle ikame edilmesi projelendirilerek 2016 yılına kadar kademeli bir şekilde uygulanması planlanmıştır.
Atık barajından elde edilen su temiz su havuzuna basılarak su geri dönüşümlü olarak kullanılmaktadır.Gerekirse, dereden takviye su alınmaktadır.
Atık Zenginleştirme Prosesi
Bu ünitede ilave hidrosizer, spiral ve masa hattı bulunmaktadır. Kum tamburlarındaki ince atık tikinere gönderilmeyip, çöktürme konisine ve sonra hidrosizerlara beslenmektedir. Hidrosizerlarda boyuta göre sınıflandırma işlemi yapıldıktan sonra malzeme çift katlı şlam masalarına beslenmektedir. Konsantreleri konsantre havuzuna, atık ve ara ürün ise birleştirerek tikinere gitmektedir.
Kırıcı Üniteleri
Dört adet kırma ünitesi mevcuttur. Bunlardan ikisinde iki çeneli kırıcı, iki çift katlı elek, iki konik kırıcı görev yapmaktadır. Diğer iki ünite ise iki adet çeneli kırıcı, iki adet çift katlı elek ve dört adet konik kırıcıdan oluşmaktadır. Konik kırıcılar kapalı devre çalışmaktadır. Elek altından alınan cevher toplam 7.000 ton kapasiteli iki ince cevher silosunda stoklanmaktadır.
Elekler
On bir adet dört katlı sulu elek mevcuttur. Bu eleklerden yedisi ana değirmenler ile açık devre; dördü ise ara ürün değirmenleri ile kapalı devre çalışmaktadır. Elek altları hidrosizerlara, elek üstleri tekrar öğütülmek üzere ara ürün değirmenlerine beslenmektedir.
Spiraller
Proseste, 3 besleme gözlü, 4 hatveli 122 spiral mevcuttur. Spirallerin büyük bölümüne masalardan gelen ara ürün ve atık beslenmekte; 1/3 kadarında ise, hidrosizerlardan boyutlandırılmış cevher beslenerek ön zenginleştirme işlemi uygulanarak; konsantre, ara ürün ve atık alınmaktadır.
Çift Katlı Masalar
Proseste, 270 adet çift katlı masa mevcuttur. Bu masalardan 40 adedi atık zenginleştirme ünitesinde faaliyet göstermekte; üç katlı masalar ve yine çift katlı masalardan gelen ara ürünler tekrar zenginleştirme işlemine tabi tutulmak üzere beslenmektedir. Bu masalardan da atık atık havuzuna; konsantre konsantre havuzuna gönderilmekte; ara ürün ise bağlı tane içeriğinden dolayı kapalı devre olarak çalışan eleklere beslenip ve değirmenlerde boyut küçültme işlemine tabi tutularak tekrar sisteme iade edilmektedir.
Tikinerler
Proseste, üç tikiner mevcuttur. Tikinerlerde atık zenginleştirme ünitesinden gelen ince atık flokülasyon işlemine tabi tutularak çöktürülüp atık barajına yollanmaktadır. Tikinerdeki dinlendirilmiş su temiz su havuzuna alınmaktadır.
Ara Ürün Zenginleştirme Prosesi
Ara ürünü sisteme geri beslemek için dört adet ara ürün kovası konulmuştur. En son masa ünitesinden çıkan ara ürün, bu kovalarda toplanarak çamur pompaları vasıtasıyla, eleklere beslenerek 0,8 mm’den elenip elek altı tekrar sisteme, elek üstü ise eleklerle kapalı devre çalışan ara ürün değirmenlerine beslenir.